İç hastalıkları GÜNCEL: KANSER AĞRISI VE OPİOİDLER-1

Opioidler spesifik Mü, kapa ve lambda reseptörlerine bağlanarak etki ederler.

Mü reseptörleri üzerine etkilerine göre pür agonist, agonist-antagonist ve pür antagonist olarak ayrılırlar.

Agonist-antagonistler parsiyel agonist ve miks agonist-antagonistler olarak iki tipte sınıflandırılır.

Mü reseptör antagonistlerinden opioid etkiyi geri çevirmek amacıyla yararlanılmaktadır.

Küçük istisnalar dışında, kanser ağrısının tedavisinde pür mü reseptör agonistlerinin uzun dönem kullanımı geçerlidir.

Agonist- Antagonistler

Parsiyel agonist

Buprenorfin

Opioid bağımlılığı tedavisinde ve ağrı tedavisinde yararlıdır.

Transdermal buprenorfin ağrı için reçete edilebilmektedir. 20 mcg/saat üzeri dozlarda QT uzamasına neden olabilir.

Kanser tedavisinde deneyimler sınırlıdır.

İlk sıra ilaçlardan değildir.

Miks agonist-antagonistler

Butorfanol, Dezocine, Nalbufin, Pentazocine

Genelde kanser ağrısında tercih edilmezler.

Pür antagonistler

Alvimopan, metilnaltreksan, naloksan, naltreksan, nalmafene

Miks mekanizmalı ilaçlar

Tramadol, tapentadol

Hem mü agonizması hem de monoamin gerialımı inhibisyonu yapabilen, santral etkili ilaçlardır.

Pür Mü agonistler

Kodein, hydrocodone, dihydrocodein, morfin, hidromorfon, fentanil, oksikodon, oksimorfon, levorphanol, methadone, meperidin

Kodein: Analjezik merdivenin 2. basamağında yer alır (Şekil 1). Asetaminofenle kombinasyonu vardır. %5-10 hasta genetik olarak yavaş metabolizer penotiptedir ve kodeinden fazla fayda göremezler, çünkü kodeini aktif formuna dönderemezler. Aksine bazı hastalar da hızlı metabolizerdirler ve etki/yan etki ve etki süresi ona göre değişir.

Genetik varyasyonların popülasyonlara göre değişiyor olması, analjezik etkinin verilmeden önce tahmininin mümkün olmaması, kodeinin kansere bağlı ağrının tedavisinde tercih edilen ilaçlardan olmasını engellemektedir.

Meperidine: kanser ağrısında tercih edilmez. Normeperidin denen toksik bileşiğe metabolize olur. Bu da tremor, deliryum ve nöbetlere neden olabilir.

Morfin: Birçok forma sahiptir. Oral formu 15-30 mg ile başlanır. Serum yarı ömrü 2-3 saattir. Etkisi 3-6 saat sürer. Esas olarak karaciğerden metabolize olur ve aktif metabolitleri börekten temizlenir. Böbrek veya karaciğer bozukluklarında kullanmamalı veya doz ayarlaması yapılmalıdır.
intravenöz formu 5 mg, her 2-4 saatte bir verilir. yarı ömrü 2-3 saattir ve etkisi 3-4 saat sürer.

Oksikodon: Hem Mü hem de kapa reseptörlerine bağlanır. Oral formu 5-15 mg ile başlanır. Serum yarı ömrü 2-3 saattir. Etkisi 3-6 saat sürer.

Hidrokodon

Hidromorfon

Oksimorfon: Oral formu 5-10 mg ile başlanır. Serum yarı ömrü 7-9 saattir. Etkisi 3-6 saat sürer. Aç karna alınmalıdır.

Fentanil: Lipofiliktir. transdermal formu, Vücut ısısı bir şekilde artarsa emilimi artar ve solunum depresyonu riski artabilir. İçerdiği metal dolayısıyla MRI öncesinde çıkarılmalıdır.
25-50 mcg i.v. verilir ya da subkutan 1-2 saatte bir verilir.

Levorphanol: Yarı ömrü nispeten uzundur (yaklaşık 12-16 saat).

Metadon: etkisi uzun olan sıvı formdaki tek opioiddir. Etkisi morfine eşittir (en az 1 kontrollü çalışmada gösterilmiştir. Ucuzdur. Uzamış QTc intervaline neden olabilirler.