MİKSÖDEM KOMASI

• Günümüzde artık daha az rastlanan, hipotiroidizmin neden olduğu mental durum bozulması, hipotermi ve organ fonksiyonlarındaki yavaşlamaya bağlı diğer semptomların ortaya çıktığı acil bir durumdur. Mortalitesi yüksektir.

Tedavisi klinik şüpheye dayalı başlatılmalıdır. Operasyon skarı, RAİ tedavisi öyküsü, yakınlarından alınacak bilgiler tedaviyi başlatmak için önemli ipuçları sağlayabilir.

Yaşlı kadınlar daha fazla etkileniyor gibi görünmektedirler.

Miksödem koması uzun süreli ağır hipotiroidik hastalarda ortaya çıkabileceği gibi kötü kontrollü hipotiroidik hastalarda duruma akut bir hadisenin eklenmesi neticesinde de ortaya çıkabilmektedir. Kronik otoimmün tiroidit, post ablatif hipotiroidizm vs diğer durumlardır.

KLİNİK

Bozulmuş mental durum ve hipotermi ana bulgularsa da beraberinde sıklıkla bradikardi, hiponatremi, hipoglisemi, hipotansiyon ve presipite eden bir hastalık bulunabilir.

Ellerde ve yüzde yumuşaklık, kalınlaşmış burun, şiş dudaklar ve büyümüş bir dil, deri ve diğer dokularda miksödem diye tabir edilen albümin ve müsinin anormal depolanmasına bağlı gode bırakmayan ödeme ikincil olarak ortaya çıkabilir.

Presipite eden enfeksiyon düşünüldüğünde hastaların gerekli febril yanıtı veremiyor olabileceği akıldan çıkarılmamalıdır.

Hastalar çoğunlukla komada değildir, bilinç değişikliklerinin değişik düzeylerindedirler. Tedavi edilmeyen hastalar komaya ilerleyeceklerdir. Fokal ya da generalize nöbetler ortaya çıkabilir. Bunlar eşlik edebilen hiponatremiye sekonder de olabilir. BOS’ta proteinin ılımlı olarak yükselmesi görülebilir (<100 mg/dL).

Hiponatremi hastaların yaklaşık yarısında görülebilir.

TANI

İstenilecek testler TSH, ST₄ ve kortizoldür. Hastalarda sekonder adrenal yetersizliği olabileceği akıldan çıkarılmamalıdır. sT₄ düzeyleri genellikle düşüktür. TSH ise etiyolojiye dayalı olarak yüksek (primer hipotiroidizm);  normal ya da düşük (sekonder hipotiroidizm) olabilir.

TEDAVİ

Tek başına T₄ yerine T₄ ve T₃ kombinasyonu önerilir. Optimal tiroid hormon tedavisi tartışmalıdır. Yeterli çalışma yoktur. Bazıları tek başına T₃ verilmesini de savunmaktadır.

Monitörizasyon için 1-2 günde bir serum T₄ (veya sT₄) ve T₃ ölçümü önerilir. Verilişi takiben serum T₃ seviyeleri ilk 1 saatte referans değerlerin üzerine çıkabileceğinden bu süre geçmeden ölçüm yapmak daha uygun olmayacaktır.

Adrenal yetersizlik ekarte edilene kadar hastalar stres dozunda glukokortikoidle (100 mg hidrokortizon 8 saatte 1)tedavi edilmelidir.